Khi kinh doanh các chủ doanh nghiệp cần hiểu biết các trường hợp miễn trách nhiệm trong hợp đồng mua bán hàng hóa được quy định rất rõ trong điều 294 Luật Thương mại 2005.
Chào Công ty Luật Thái An! Công ty tôi đang có ý định giao kết hợp đồng mua bán hàng hóa với công ty X, khi soạn thảo hợp đồng, công ty X có đề nghị công ty chúng tôi xem xét kỹ điều khoản về miễn trách nhiệm để đưa vào hợp đồng mua bán hàng hóa. Vậy, Luật sư có thể tư vấn giúp tôi, các trường hợp miễn trách nhiệm được quy định như thế nào trong pháp luật Việt Nam ạ?
Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi đến Công ty Luật Thái An, để giải đáp thắc mắc của bạn, chúng tôi tư vấn như sau.
Căn cứ Điều 294, Luật thương mại 2005, các trường hợp miễn trách nhiệm đối với hành vi vi phạm hợp đồng mua bán hàng hóa bao gồm:
- Xảy ra trường hợp miễn trách nhiệm mà các bên đã thoả thuận. Nếu như trong hợp đồng, hai bên có thỏa thuận sẵn các trường hợp miễn trách nhiệm, thì một khi xảy ra trường hợp đó bên vi phạm được miễn trách nhiệm đối với vi phạm do mình gây ra. Ví dụ như, hai bên thỏa thuận trong trường hợp xảy ra mọi vấn đề khiến lượng nhân công trong công ty bị sụt giảm làm chậm tiến độ sản xuất khiến giao hàng muộn là trường hợp miễn trách, và bên vi phạm phải cố gắng khắc phục để giao hàng sớm thì nếu xảy ra trường hợp trên, bên vi phạm có thể viện dẫn để bảo vệ mình.
- Xảy ra sự kiện bất khả kháng. Căn cứ Điều 156 Bộ Luật Dân sự 2015 quy định sự kiện bất khả kháng là sự kiện xảy ra nằm ngoài tầm kiểm soát của con người, xảy ra một cách khách quan, chúng ta không thể lường trước được và dù có cố gắng áp dụng mọi biện pháp cần thiết và trong khả năng cho phép vẫn không khắc phục được. Phân tích rõ hơn, sự kiện được xem là bất khả kháng nếu thỏa mãn:
+ Sự kiện phải xảy ra sau khi ký kết hợp đồng, các bên không thể lường trước, biết trước khả năng xảy ra. Ví dụ như các hiện tượng tự nhiên xảy ra một cách khách quan mà con người không lường trước được như: bão lụt, sóng thần, động đất...; các sự kiện chính trị như đình công, bạo loạn, khủng bố...
+ Hậu quả của sự kiện không thể khắc phục được cho dù bên vi phạm đã cố gắng hết sức để khắc phục. Ví dụ như trường hợp bên bán đã cố gắng bảo quản hàng hóa nhưng do điều kiện ngập lụt nặng nề nên hàng hóa vẫn bị hư hỏng. Trong trường hợp này, bên vi phạm phải chứng minh được mình đã cố gắng khắc phục nhưng không thể khắc phục được.
Theo quy định của pháp luật thương mại, bên vi phạm hợp đồng mua bán hàng hóa được miễn trách nhiệm trong trường hợp xảy ra sự kiện bất khả kháng, có nghĩa là cho dù hai bên không thỏa thuận trước nhưng khi xảy ra sự kiện đó, các bên trong hợp đồng vẫn được miễn trách nhiệm cho những hành vi vi phạm
- Hành vi vi phạm của một bên hoàn toàn do lỗi của bên kia. Trường hợp này có nghĩa là hành vi vi phạm không xuất phát từ lỗi của bên vi phạm mà hoàn toàn do lỗi của bên bị vi phạm. Ví dụ như hai bên thỏa thuận bên mua sẽ thanh toán 50% giá trị hợp đồng để bên bán mua nguyên liệu sản xuất ra hàng hóa là đối tượng của hợp đồng, nhưng bên mua đã không thanh toán khiến cho bên bán không đủ chi phí mua nguyên liệu dẫn đến giao hàng chậm.
- Hành vi vi phạm của một bên xuất phát từ việc thực hiện quyết định của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền mà các bên không thể biết được vào thời điểm giao kết hợp đồng.Nghĩa là nếu bên vi phạm đã biết trước quyết định của cơ quan nhà nước có thể khiến mình vi phạm hợp đồng mà vẫn giao kết hợp đồng thì không được miễn trách.
Luật Thương mại 2005 không quy định trường hợp miễn trách do lỗi vi phạm xuất phát từ vi phạm của bên thứ ba, cho dù bên thứ ba vi phạm hợp đồng do các trường hợp bất khả kháng. Đây là một điểm thiếu sót của Luật Thương mại khiến cho bên thương nhân đứng giữa hai bên bị thiệt thòi, bên thứ ba có thể sẽ được miễn trách nhiệm do sự kiện bất khả kháng , nhưng bên vi phạm hợp đồng chính lại không được miễn trách nhiệm.
Trên đây là những tư vấn của chúng tôi về các trường hợp miễn trách trong hợp đồng mua bán hàng hóa, nếu có bất cứ vướng mắc gì liên quan đến hợp đồng mua bán hàng hóa nói riêng và luật thương mại nói chung, hãy liên hệ ngay với công ty Luật Thái An để được tư vấn.
*
Nếu bạn còn bất gì điều gì băn khoăn, hãy gọi TỔNG ĐÀI TƯ VẤN PHÁP LUẬT để được hỗ trợ kịp thời!
