Thời gian gần đây nhiều người lao động chưa đến tuổi nghỉ hưu đi giám định y khoa để nghỉ hưu sớm. Với tư cách là nhà quản lý doanh nghiệp, chúng ta cần biết việc nghỉ hưu sớm trước ngày 01/01/2018 lợi hại thế nào để quyết định, đồng thời hướng dẫn cho cán bộ, nhân viên của mình. Công ty luật Thái An xin nêu các quy định mới nhất về tỷ lệ lương hưu.
NGHỈ HƯU SỚM TRƯỚC NĂM 2018 CÓ LỢI NHẤT?
Trước hết cần tìm hiểu mức lương hưu hàng tháng trước ngày 01/01/2018. Theo quy định tại Điều 54 Luật BHXH năm 2016, điều kiện hưởng lương hưu chung là lao động nam đủ 60 tuổi và lao động nữ đủ 55 tuổi có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên thì được hưởng lương hưu.
Tuy nhiên, theo Điều 56 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, từ năm 2018 trở đi cách tính tỷ lệ lương hưu sẽ có thay đổi đáng kể.
“Điều 56. Mức lương hưu hằng tháng
- Từ ngày Luật này có hiệu lực thi hành cho đến trước ngày 01 tháng 01 năm 2018, mức lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện quy định tại Điều 54 của Luật này được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội quy định tại Điều 62 của Luật này tương ứng với 15 năm đóng bảo hiểm xã hội, sau đó cứ thêm mỗi năm thì tính thêm 2% đối với nam và 3% đối với nữ; mức tối đa bằng 75%.
- Từ ngày 01 tháng 01 năm 2018, mức lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện quy định tại Điều 54 của Luật này được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội quy định tại Điều 62 của Luật này và tương ứng với số năm đóng bảo hiểm xã hội như sau:
- a) Lao động nam nghỉ hưu vào năm 2018 là 16 năm, năm 2019 là 17 năm, năm 2020 là 18 năm, năm 2021 là 19 năm, từ năm 2022 trở đi là 20 năm;
- b) Lao động nữ nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi là 15 năm.
Sau đó cứ thêm mỗi năm, người lao động quy định tại điểm a và điểm b khoản này được tính thêm 2%; mức tối đa bằng 75%.
- Mức lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện quy định tại Điều 55 của Luật này được tính như quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này, sau đó cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi quy định thì giảm 2%.
Trường hợp tuổi nghỉ hưu có thời gian lẻ đến đủ 06 tháng thì mức giảm là 1%, từ trên 06 tháng thì không giảm tỷ lệ phần trăm do nghỉ hưu trước tuổi.
- Mức lương hưu hằng tháng của lao động nữ đủ điều kiện hưởng lương hưu theo quy định tại khoản 3 Điều 54 được tính theo số năm đóng bảo hiểm xã hội và mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội như sau: đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội quy định tại Điều 62 của Luật này. Từ đủ 16 năm đến dưới 20 năm đóng bảo hiểm xã hội, cứ mỗi năm đóng tính thêm 2%".
Hệ quả là với cùng một số năm đóng BHXH, nếu người nghỉ hưu vào năm 2018 lại nhận được lương hưu thấp hơn nếu nghỉ hưu vào năm 2017.
Sau đây là ví dụ. Lao động nữ có 25 năm đóng BHXH sẽ được hưởng 75% lương hưu nếu nghỉ hưu vào năm 2017. Nhưng nếu nghỉ hưu vào năm 2018 thì chỉ còn nhận được 65% lương hưu. Bởi từ 2018, cứ mỗi năm đóng BHXH vượt 15 năm thì chỉ tính bằng 2% so với trước đây là 3% lương hưu).
Ví dụ khác. Năm 2017 lao động nữ đạt 54 tuổi, đóng BHXH được 25 năm. Nếu người lao động nghỉ hưu trước tuổi, mức lương hưu thấp nhất họ có thể được sẽ là 73% (trừ 2% cho mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi).
Trong khi đó, nếu đóng BHXH thêm 1 năm nữa cho đến 2018 để đủ tuổi nghỉ hưu thì NLĐ chỉ được hưởng lương hưu ở mức 67% lương hưu (tương đương 26 năm đóng BHXH của nữ vào 2018).
Xin lưu ý, không phải là trong trường hợp nào NLĐ cũng có thể nghỉ hưu trước tuổi. Theo quy định thì chỉ trong trường hợp bị suy giảm khả năng lao động đến 61% thì NLĐ mới có thể xin nghỉ hưu trước tuổi.
Để xác định việc suy giảm khả năng lao động thì NLĐ có thể yêu cầu công ty làm giấy giới thiệu theo mẫu ở Phụ lục 3 của Thông tư 14/2016/TT-BYT và gửi đến Hội đồng Giám định y khoa yêu cầu thực hiện giám định. Kết quả giám định này sẽ là cơ sở để thực hiện hồ sơ xin nghỉ hưu trước tuổi.
NGHỈ HƯU SỚM COI CHỪNG BỊ THIỆT THÒI!?
Theo Luật BHXH 2014, cách tính tỷ lệ % hưởng lương hưu từ 1/1/2018 trở đi sẽ ảnh hưởng đến cả lao động nam và lao động nữ theo hướng quy định tăng dần số năm đóng BHXH từ đủ 15 năm đến đủ 20 năm để đạt tỷ lệ 45% và tăng số năm đóng BHXH tương ứng để đạt tỷ lệ hưởng lương hưu tối đa (75%) đối với lao động nam từ đủ 30 năm lên đủ 35 năm, đối với lao động nữ từ đủ 25 năm lên đủ 30 năm.
Ngoài ra, luật quy định chặt chẽ độ tuổi nghỉ hưu sớm: Từ năm 2016 mỗi năm thêm 1 tuổi cho đến khi nam đủ 55 tuổi, nữ đủ 50 tuổi mà bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên mới đủ điều kiện nghỉ hưu trước tuổi. Đồng thời quy định tăng tỷ lệ suy giảm khả năng năng lao động từ 61% lên 81% đối với lao động nam đủ 50 tuổi, lao động nữ đủ 45 tuổi nếu có từ đủ 20 năm đóng BHXH trở lên. Quy định tăng tỷ lệ giảm trừ đối với mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi từ 1% lên 2% đối với mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi (nghĩa là nếu nghỉ sớm trước 5 tuổi thì phải trừ tỷ lệ hưởng lương hưu là 10%).
Trong khi đó, Luật này quy định về việc tiếp tục đóng BHXH thêm 1 năm thì tỷ lệ lương hưu thì được tăng tương lên 2%. Chưa kể, từ năm 2018, mức đóng BHXH được điều chỉnh trên cơ sở tổng thu nhập của người lao động nên khi tính lương hưu thì lương hưu sẽ cao hơn.
Cần lưu ý rằng tỷ lệ % lương hưu sẽ thấp khi người lao động nghỉ hưu sớm và càng thấp hơn nếu thời gian đóng BHXH không nhiều. Ví dụ, lao động nam đủ điều kiện nghỉ hưu năm 2017 lý do suy giảm sức khỏe (nam 52 tuổi, suy giảm 61% sức khỏe) và có thời gian đóng BHXH 20 năm (mức thấp nhất đủ điều kiện hưởng lương hưu) thì tỷ lệ hưởng lương hưu chỉ là 39%.
Do xu hướng tăng tuổi thọ ở nước ta, nên nhiều người lao động được hưởng chế độ lương hưu lâu dài hàng chục năm, nếu mức lương hưu khởi điểm thấp sẽ rất bất lợi cho họ.
Với cách phân tích nêu trên, không phải ai nghỉ hưu trước ngày 01/01/2018 đều có lợi, bởi giữa họ khác nhau về tuổi đời, thời gian đóng BHXH, mức lương đóng BHXH, điều kiện làm việc, thời gian hưởng lương hưu...
Hy vọng, các nhà quản lý doanh nghiệp nói chung, người lao động nói riêng cần nắm chắc các quy định về chế độ hưu để quyết định nên hay không nghỉ hưu sớm trước thời điểm 1/1/2018, nếu không, sẽ bị thiệt thòi.
*
Nếu bạn còn bất gì điều gì băn khoăn, hãy gọi TỔNG ĐÀI TƯ VẤN PHÁP LUẬT để được hỗ trợ kịp thời!
CÔNG TY LUẬT THÁI AN
Đối tác pháp lý tin cậy
